Скöр йинёньяс
Керка вевтъяссянь öшöдчысь лым ёкмыльяс, йинёньяс вермасны вайöдны неминучаöдз. Тайöс ставöн гöгöрвоöны. Тöдса, мый чорзьöм лым ёкмыль усьöмысь морт вермö кувны. Февраль 25-öд лунö Карл Маркс улича вылын лым усис машина вылö, кöні пукаліс водитель. Сійö доймаліс, юр вемсö вöрзьöдöм понда нуöдісны больничаö. Медым татшöмыс эз артмы, керкаяс дöзьöритан компанияяслы да кöзяинъяслы колö ас кадö весавны вевтъяс, а олысьяслы лоны сюсьджыкöн. Талун ми сёрнитам, кыдзи видзчысьны керка вевтъяс увті ветлалігöн.
Неминучалöн уна помка. Кольны кö бокö öтиöс – керка вевтъяс колана ног лöсьöдöм, то кольö кык помка – öтияслöн шогмытöм уджаланног, мöдъяслöн — сюсьтöмлун да тöждысьтöмлун. Öнія законодательство серти, быд татшöм доймалöм понда кывкутöны уджаланiнъяслöн юралысьяс, керкаяслöн кöзяинъяс. Мыйла юрнуöдысь компанияяс, могмöдан предприятиеяс да кöзяева оз ас кадö весавны керка вевтъяс – ме вочакыв сетны ог вермы. Некутшöм кывкутöм налöн абу – мöд ног тайöс он шу. Та дырйи колö корсьны мытшöд, а вевтъяссянь öшöдчысь ыджыд лым чукöр — тайö медыджыд мытшöд. А ветлысь-мунысь, кор аддзö öшалысь йинёньяс да лым чукöръяс, оз шензьы. А мыйла? Абу кад? Либö кöсйöм? Аддзинныд кö ыджыд йинёнь либö лым чукöр, быть шыöдчöй веськöдлысь компания дорö. Ті кö он эскöй налы, шыöдчöй фотографияöн юöр сетысьяс дінö – радиоö, телевидениеö, газетö . Тайö вермас бурланьö вежны артмöмторсö. Но колянныд кö веськодьöн, некодлы бурыс оз ло. Усяс кö лым, таын мыжанас лоö ачыс морт. Мыйла морт мунö кö шойччыны ю дінö, корсьö сöстöм бур ин, а гуляйтігöн оз видзöд крвывлань. Но мыжыс лоö оз сöмын доймöмалысьлöн, но и веськöдлан компанияяслöн да и прöстö йöзлöн, кодъяс аддзылісны тайö лым чукöръяссö, но некытчö эз шыöдчыны.
Казьтыштам индöдъяс, кодъясöс колö тöдны вевтъяс весалігöн. Быть колö сувтöдны колана пасъяс, кодъяс юöртöны, мый ветлöдлын тані оз позь. Быть вештыны керка бердысь машинаяс, оз позь лэдзны сэтчö ветлысьясöс. Весалöм лым колö быть нуны мöдлаö.
Вайöй тшöтш сетам сöветъяс и сэтшöм йöзлы, кодъяс ас вöляöн мунісны öшалысь ыджыд лым чукöр увті .
Кылінныд кö юр весьтысь гöгöрвотöм шыяс, эн сувтöй да видзöдöй мый сэні артмис. Быть мунöй тайö инысь öдйöджык. Бур лоö, ляскысянныд кö керка стен дорö, а он котöртöй бокö: лым вермас суöдны. Видзöй юрныдтö сумкаöн либö киясöн. Чорзьöм ёкмыль усьöмысь кö кодкö доймаліс, корöй тэрыб отсöг.
Видзöй асьныдтö да матыссаныдтö быд лун. Вевтыс вермас кутны 8 тоннаöдз лым да йи. Тöдöй, неминуча пыр лоö виччысьтöг!
Мый вöсна вевтъяс вылын вермö артмыны йи:
— кор вевтыс пöката либö шыльыд, 40-60-ын градусысь кö унджык пöкатыс — сідзкö лым оз сибды вевт вылö, йинёньяс оз артмыны.
— зэв тöдчана и сійö, кыдзи шонöдöма вевтсö да кыдзи тöлöдöны вевт увсö. Вевт вывса лым сылöн сы сайын, кыдзи вевтыс видзö шоныд да кöдзыдсö.
Кыдзи йинёньяс усигöн видзны асьтö:
— оз позь сулавны йинёньясöн тырöм вевтъяс улын;
— быть нин кö татшöминöдыс мунны, мунöй зэв тэрыба;
— аддзинныд кö вевтъяс вылысь йинёньяс, шыöдчöй керкаöн веськöдланінö;
— став доймöм понда кывкутöны веськöдланінъяслöн юралысьяс;
— некор эн мунöй ва киссян трубаяс увті, сэні пырджык артмöны ыджыд йинёньяс;
— кылінныд кö юр весьтысь кутшöмкö шыяс, эн сувтöй, тэрыба мунöй сэтысь;
— видзöй челядьныдтö вевтъяс увті ветлігöн;
— эн пырöй йöр сайö, сувтöдöма кö сійöс тіянöс видзöм понда;
— вевт улын кö аддзинныд усьöм лым чукöр, сідзкö татi ветлöдлыны оз позь.
Кутам лача, мый тайö индöдъясыс отсаласны тiянлы видзны асьнытö!
Биысь видзчысян служба да войтырöс доръян республикаса управление
Комментарии: