КЫК ПОМА ШМОНЬ

[ A+ ] /[ A- ]


Тайö вöлi кöкъямысдасöд воясö. Ми, Помöсдiнса совхозын контораса уджалысьяс, мöдöдчим командировкаö Кулöмдiнö: кодкö РАПОö, кодкö Сельхозбанкö, кодкö Райисполкомö — дзик ставным удж кузя. Директор майшасьтöг сетiс миянлы ассьыс «УАЗ» машинасö, кытчö, шопöр кындзиыс, ми тöрöдчим квайтöн да водз асыв кымöрöдзыс бус лэптöмöн мöдöдчим лыа туй кузя юрсиктлань. Веськыд туй Кулöмдiнöдз сэки эз на вöв, та понда миян машинаным тюрис важ чукыль туйöд, кöнi костас кыкысь веськалö паромöн вуджанiн.
Мунiгöн нин ме казялi, мый машинаын пукалысьяс ставныс öчкиаöсь. Ладнö ми, конторасаяс, слаб синмаöсь быдсяма бумагатö легöдiгöн, но öд и шоперыс ныр вылас пысалöма сьöд стеклöа öчки.
Турки-тарки туйнад менам тайö сэсся юрысь петiс, а дум вылö уси сöмын сэки, кор Пожöг весьтын Эжва ю вуджигöн паром вылö кайöм бöрын ставöн петiм кок веськöдiгмоз машинаысь. Сэки и чуйдiс гажа юра карбасöн вуджöдчысь:


-Тi нö мый ёртъяс, кытчö тадзисö мöдöдчинныд? Ставныд со öчкиаöсь. Кутшöмкö омöля адзысьяслöн собранньö вылö öмöй? Али мыйкö мöдтор? Тiян кодьыс тай нö миян Пожöгсаяс пиысь некод некытчö эз мöдöдчы.
Миян аньяс быттьö тайö юалöмсö пыдди эз пуктыны, бокö вешйöмöн сёрнитiсны ас костаныс. А вот гаражын уджалысь Семöн Вась, кодi век нимавлiс аслас шмоньлунöн, эз кыпöдчы да вочавидзис гöлöссö надзмöдöмöн:

  • Тэ нö мый юралан Эжва ю пасьталаыс? Лöньджыкасö оз позь? Секрет тайö! Но тэныд, бур мортлы, гусьöн шöпнита. Кöсъян — верит, кöсъян – эн, тэнад делö. Сöмын тэ, ёртöй, водзö сэсся эн разöд тайö. Бурджык, миян костын кö коляс.
  • Дерт жö, секретъястö кужам ас пиын кутны, армияад öд сапöгтö талявлi жö.
  • Но, сiдзкö, кывзы,- водзö нуöдiс сёрнисö Вась. — Ми öнi лэччам карö, Сыктывкарса вина вöчан заводö спиртла. А тöдан мыйла? Москвасянь пö лэдзöмаöсь индöд, мый öчкиа йöзлы, кодъяслöн сiйö кузь лунтыр пöрччывтöг ныр выланыс пукалö, быд тöлысь дон босьттöг вичмöдöны стеклöсö чышкалöм вылö витсё грамм чистöй медицинскöй спирт. И сетöны сöмын матысь аддзысьяслы, сiдз шусяна близорукöйяслы. Тайö пö сöмын эксперимент на. А сэсся пö, сёрöнджык, мед ыджыд зык эз артмы йöз костын, и дальнозоркöйясöс тшöтш бураласны. Но вот, кыдзкö тадзи.
    Тайö сёрни костын паром воис мöдар берегöдз да люкасис лэччан пос тшупöдö. Чепъяснас аслыным нин ковмис домавны сы вöсна, мый миян быдтор тöдны кöсйысь паромщик мыр моз сулалiс баркас шöрас да вомсö восьтöмöн видзöдiс гöгрöс синъясöн миян котыр вылö.
    Сэки ме Васьöс и видыштi:
  • Тэ öнi, эськö, зэв бура шмонитiн, сöмын öд рытнас миянлы татi жö ковмас вуджны Эжва юсö. И, дерт кöнкö, тайö вуджöдчысьыд лоö. Тöдöмöн, абутöм спирттö миянсянь кутас надейтчыны сылы солькнитыштны. Öнi то сiйö гажа нин, а рытланьыс буретш морöс пытшкыс кутас сотчыны — вот сэки тэ кутшöм шмонь кутан висьтавны, мыйöн кутан водзсасьны.
  • Да тайö весиг эз и гöгöрво, мый йылысь ме öнi мойдi, кок вылас то öдва сулалö да. А рытнас миянöс весиг оз кут помнитны, дерт жö, кöнкö, лунтырнад содтысясны ёртъясыскöд… Эн майшась, рытöдзыс ылын на…
    Рытнас гортö бöр кайигöн, лунтырся уджысь мудзöм бöрын машинаын пукалысьяс öта-мöдыскöд ёна эз сёрнитны. Но Семöн Васьлысь мудзöмсö ме мыйлакö медъёна казялi. Сiйö лöня пукалiс мекöд орччöн, кутшöмкö жугыль чужöма, öтырышъя видзöдiс киас пысалöм часi вылö, быттьö кытчöкö сёрмö. Нöшта сьöкыда ружтöмöн дугдывлытöг пессис места вылас. Пидзöс вылас сылöн куйлiс дöраысь сумка, кодöс сiйö вöлi шамыртöма öти кинас усьöмысь.
    Кор ми матыстчим Пожöгса переправа дорö, асывся вуджöдчысьыд вöлi дзонь и ловъя, сöмын мыйлакö öчкиасьöма. Сы дорын легисны нöшта кык кымын мужичöй, сiдзжö öчкиаöсь. Найöс казялöм бöрын менам ёртöй сьöкыда ышловзис да дзикöдз йöжгыльтчис. Зато миянöс паныдалысьяслöн чужöманыс нюмныс вöлi оз тöр нимкодьысла.
    Öнi ме эг нин петав машинысь, сöмын син куньöмöн вугралыштi, кытчöдз эг вуджöй Эжва юсö. Кор ставныс бöр пуксялiсны асланыс местаö да машинаыс вöрзис, ме казялi, мый Васьлöн дöра сумкаыс кытчöкö вошöма пидзöс выв-сьыс. Менам юалöм вылö Вась вочавидзис, мый тыра сумкасö сетiс баркас вылын вуджöдчысьлы. «Ми сiдз сёрнитчывлiм öта-мöдкöд асывнас», — содтiс сiйö, медым ме водзö ог юась.
    Асывнас, кор локтi удж вылö контораö, друг звöнитiс телепон. Мöдарсяньыс шыасис тöдса Гриша Миш.
  • Но мый, кыдзи тöрыт воинныд Помöсдiнöдзыд? Кыдзи сэнi Васьыс асьсö кылö?
  • Бур шопöрнад лöсьыда воим. А мый юасян?
  • Да тöрыт тай сыкöд, Васьыскöд, паныдаси столовöйын öбедайтiгöн, да сiйö ошйысис, кыдзи Пожöгса паромöн вуджöдчысьсö пöръялöма спирт сетöм кузяыд. И ме сы вылын водзöс тшöтш вильшасьыштi, шуи, мый весьшöрö пöръясис сiйö асывнас. Тэ, мися, омöля на тöдан сiйö мортсö. Ок и лют сiйö пöръясысьяс вылад! Нинöм вылö оз видзöд, вермас и шошукöдыд ваас шыбитны! Эз öд прöстö кыкысь пукавлы дзескыдiнад.
  • А ме чуймала, мыйла талун Васьлöн чужöмыс лэдзöм камера кодь? Тэ, вöлöмкö, повзьöдöмыд.
  • Татчö нöшта содтi, мый паромщикыд спирт кывтö кö кывлас, оз лэдзчысь — кöть пань тыр, но кеня кокысь моз выйтö пычкас. Сира гаг кодь да, оз дышöдчы, вермас на и Помöсдiнöдзыд кайлыны. Ме шуи Васьлы, мый кöсйö кö этша вирöн мынны Пожöгса ёртсьыд, бурджык ньöбны водка штоп да пиво доз. А дзикöдз кö кöсйö небзьöдны сылысь сьöлöмсö — пуктö сэтчö содтöд кык «Бе-ломорканал» куритчан пачка…
    Тайö звöнок бöрас ме и гöгöрвои, мыйла тöрыт Семöн Вась кайигчöж жугыль чужöма пукалiс, инас эз öшйы. Вот öд, вöлöмкö, и шмонитнытö на кужöмöн колö. Оз öд прöстö шуны, мый беддьыд кык пома.
    Николай Игнатов.
    Снимокъяс гижысьлöн.

Комментарии:

Добавить комментарий

Свежий выпуск: 25 апреля

Осторожно — мошенники!