Тöдлiсны тшыгъялöм и кынмöм

[ A+ ] /[ A- ]


Матыстчö Победа лун, ставнымлöн ыджыд праздник. И ме кöсъя казьтыштны ассьым ыджыд мамöс да ыджыд батьöс. Война воясö найö вöліны челядьöн, но сідзжö пуктісны Победа матыстчöмö уна вын. Кöть уна во нин ыджыд мам (11 во) да ыджыд бать (13 во) абуöсь тайö му вылас, век казьтывлам найöс, век быттьö оз тырмыны миян — 7 нывлöн, 10 внук-внучкалöн, 12 правнуклöн олöмын. 
Ыджыд мамöс шуисны Пульхерья Константиновна Пашнина (Шомысова). Чужлiс 1928-öд воын июнь 26-öд лунö Скöрöдум грездын. Мамсö шуисны Педöр Елисаöн, батьсö Öлек Кöсьтаöн. Война пансигöн ыджыд мамлы вöлi 11 арöс. Кыдзи и грездса став челядьлы, сюрлiс уна сьöкыд удж. Пульхерья вöлi чой-вок пиысь медся ыджыдöн да ковмывлiс видзны найöс, а сiдзжö бергöдны гортса удж. Та вöсна эз вермы велöдчыны, эштöдiс сöмын 2 класс. Лыддьысьны да гижсьыны кужис омöля, но та вöсна вöлі ыджыд сьöлöма да шань мортöн. 
Война пансьöм бöрын Öлек Кöсьта батьсö нуисны фронт вылö, кöні вошис юöртöг. Гортö колис öкмыс челядь. Сьöкыд воясö висьöмысь да тшыгъялöмысь витыс кулiсны, колисны öти вок да куим чой. Кыдзи висьтавліс ыджыд мам, мукöдсö кулöмысь дорйис мöсныс. Куканясьöм бöрын лоыштiс йöла сёянтор. 
Мамнысö, Педöр Елисаöс, ыстiсны Ярашъюö кер дорö. Челядь колисны ас кежаныс. Медым ломтыны пач, вит арöса Öлексей вокыс пыравлiс пач пытшкас, лöсьöдлiс пессö, а чойясыс мыччавлiсны. Тöвнас посни челядь эз ёна петавлыны ывла вылö, эз вöв кöмныс да. Уна челядьнад ёна тшыгъялiсны. Нина чойыс ветлывлiс корны. Кодкö сетыштлiс картупель, кодкö сёркни либö капустатор. Лым сылöм бöрын муяс вылысь корсьлiсны сісь картупель, сёркни. Чукöртлiсны шомакор, азьгум, бобöнянь, коляоз. Сёйлiсны и кач. Водз асывнас, удж вылö мунтöдзныс, котöртлывлiсны вотчыны. 
Дас нёль арöс тырöм бöрын ыджыд мам уджалiс гырысьяс лыдын. Гожöмын пуктiс турун. Ытшкис гöрбуш косаöн, куртiс, ковмывлiс чöвтны и зорöд. Видзлiс куканьясöс, чипанъясöс, скöтникавлiс. Кужлiс вöдитчыны и вöлöн, сийöсасьны, доддясьны да лэдзасьны. Вöлöн тöвнас петкöдлiс муяс вылö куйöд, ваялiс скöт картаö видз вылысь турун. 
Ыстывлiсны кер дорö, пöрöдчывлiс лучковка пилаöн. Вöлöн жö кыскавлiс керсö ва дорö, мед кылöдны тулыснас. Вöчлiс пес поставка вылö. Вундiс да вартлiс сю. Тулыснас öттшöтш гöрис-кöдзис, арнас уберитіс град выв пуктасъяс. Ичöт тушаа, косiник, кысь вöлi том нывкалöн сы мында выныс? 
1956-öд воын 27 арöсöн петiс Петыр Сэрапим сайö. Сьöлöм вылас воис, кыдзи сійö уджалiс, вöлi ур кодь пельк. Быдтiсны сизим нылöс. Олісны öтлаын матö 50 во. Керкаыс пыр вöлі тыр йöзöн, челядьöн. Ставнысö вочаалiсны бура, коді кöть эз пыр. Некодöс эз лэдзны мунны вердтöг да юктавтöг. 
Ыджыд мамлöн вöліны медся чöскыд пöжасъяс: папурка, пызя, шыдöса, капустаа, картупеля, лук туруна пирöгъяс да шаньгаяс, кöвдум. Кыис ставлы шоныд носки-кепысь. Видзис миянöс, внук-внучкаясöс. 
Ыджыд мам эз повзьывлы некутшöм уджысь, уджаліс век сьöлöмсяньыс, а сiйö сюрліс медся сьöкыдыс. Кытчö тшöктылiсны, сэтчö и мунлiс, мый тшöктiсны, сійö и вöчлiс. Уджаліс Помöсдінса совхозын пенсия вылö петтöдз. 
Ыджыд мамлы сетiсны «Великöй Отечественнöй войнаса ветран» ним, вичмöдлiсны «50 лет Победы в Великой Отечественной войне» да «60 лет Победы в Великой Отечественной войне» медальяс, эм коймöд тшупöда «Материнская слава» орден. 
Ыджыд бать, Серафим Петрович Пашнин, векыс вöравліс. Ставнымöс чöсмöдліс чери-яйöн. Война воясö сылы сідз жö лои дзолясянь уджавны, пыкны тшыгъялöм да кынмöм. Дас кык арöссянь ветлöдлiс вöрö кыйсьыны. Коркö вайлiс сьöла, коркö шедлiс кöч. Водз асывнас котöртлiс кыйны чери либö ветлiс вöрö тшак-вотöсла. Семьялы век нин вöлöга. Батьлöн мамыслöн, Яков Насталöн, быдмисны 6 челядь. Егор Петыр батьыс кувсьывлiс войнаöдзыс на. 
Ыджыдджык Анна чойыскöд ыджыд бать уджавлiс тшöтш трактор вылын. Анна гöрис, а сійö отсасис. Уджавлiсны шонді петöмсянь пемыдöдз. Муртса на пö юртö пуктан юрлöс вылö, а бара нин колö чеччыны. Бригадир гольöдчö öшиньö, ыстö удж вылö. Ыджыд бать ёна радейтіс вöр-ва. Ёна висьмытöдз век ветлöдліс вöрö. Новлöдліс вотчыны и миянöс. Уна во уджаліс кöр дорын. Видзис найöс Помöсдінса совхозын 10 во. Гортас вöлöм волö 3-4 лун кежлö, сэсся тöлысь-кык олöны чумын. 
Вöчис и мукöд уна удж. Кыпöдiс скöт карта, силос гу, потшсьывлiс, чöвтлiс турун, пöрöдчис, ломтысис садйын. Челядьдырсяньыс век уджаліс Помöсдінса «Россия» колхозын, сэсся совхозын. Пенсия вылö петіс 60 арöсын. Сетiсны «Уджвывса ветеран» ним, «50 лет Победы в Великой Отечественной войне» да «60 лет Победы в Великой Отечественной войне» медальяс. Челядьдырсö казьтывлігöн унаысь петавліс синваыс. Буракö, курыд вöлöма олöмыс. 
Сьöкыд туй вуджисны аслас олöмын ыджыд мам да ыджыд бать. Но вöліны век сьöлöмаöсь, шаньöсь да зільöсь. Кужлісны гажöдчыны. Олöмсö казьтывлісны и бур боксянь. Ыджыд бать радейтіс сьывны. Медся радейтанаыс вöлі «Врагу не сдаётся наш гордый Варяг». Тöдіс уна коми сьыланкыв. А ыджыд мам радейтліс йöктыштны. Праздникъяс дырйи пыр чукöртчывлісны чой-вокыскöд öта-мöд дорас, ёна гажöдчылісны. 
Некор эз зыксьывны ни йöзкöд, ни ас костаныс. Сідзжö велöдісны челядьöс овны öтсöгласöн, отсасьны öта-мöдлы. Мед жö мöдар югыдас налы век вöлi югыд да шоныд! 
Став внук-внучка нимсянь гижис Татьяна Карманова.

Комментарии:

Добавить комментарий

Свежий выпуск: 18 апреля

Осторожно — мошенники!